बिपिन जोशी को हुन्?

बिपिन जोशी (करिब 23–25 वर्ष) कञ्चनपुरका नेपाली कृषि विद्यार्थी हुन्, जो इस्रायलको गाजापट्टी नजिकैको किब्बुट्ज अलुमिम (Kibbutz Alumim) मा 2023 अक्टोबरमा अध्ययन/अभ्यासका लागि पुगेका थिए। उनलाई 2023 अक्टोबर 7 को हमासको अक्रमणका क्रममा अपहरण गरी गाजातिर लगियो। त्यही दिन अलुमिममा रहेका १७ नेपाली विद्यार्थीमध्ये १० जनाको हत्या भएको पुष्टि भएको छ। 

कसरी ‘केद’ (बन्दी) भए?—अक्रमणको दिन

अक्टोबर 7, 2023 को बिहान हमासका लडाकुले दक्षिण इस्रायलतर्फ धावा बोले। अलुमिममा रहेको विदेशी श्रमिक/विद्यार्थी क्षेत्र पनि उनीहरूको निशानामा पर्यो। प्रत्यक्षदर्शीहरूका अनुसार बिपिनले आक्रमण बेलामा एउटा ग्रेनेड फ्याँकेर साथीहरूलाई जोगाउन प्रयास गरेका थिए, त्यसपछि उनलाई बन्दी बनाएर गाजातिर लगिएको देखिन्छ। इस्रायली तथा अन्तर्राष्ट्रिय मिडियामा उनकी परिवार र साथीसँगको बयान यही विवरणसँग मेल खान्छ। 

त्यतिबेलाको ठूलो क्षति

त्यही दिन इस्रायलभर व्यापक हमला हुँदा करिब १,२०० जना मारिए र २५०+ मानिसलाई गाजातिर बन्धक बनाइयो। अलुमिममै थाई र नेपाली नागरिकहरू सर्वाधिक मारमा परेका थिए (१६–१७ जना विदेशी कामदार/विद्यार्थीको हत्या)। नेपाली समुहमध्ये १० जनाको मृत्यु, ६ घाइते र बिपिन बेपत्ता/बन्दी भएका हुन्। 

दुई वर्ष नजिकिँदैः अहिलेसम्म के थाहा छ?

स्थिति: बिपिन जोशी अझै पनि हमासको बन्दी अवस्थामै रहेको जानकारी सार्वजनिक स्रोतहरूले दिएका छन्। उनका बारेमा नोभेम्बर 2023 पछिदेखि प्रत्यक्ष जीवन–संकेत प्राप्त छैन भन्ने इस्रायली रिपोर्टहरूमा उल्लेख छ।

परिवारको पहल: 2025 अगस्टमा आमा पद्मा र बहिनी पुष्पा पहिलो पटक इस्रायल पुगेर उनको रिहाइका लागि उच्च तहका भेटघाट र सार्वजनिक अपिल गरिरहेका छन्। उनीहरूले जेरुसालेम र तेल अवीभमा ‘होस्टेज स्क्वायर’ लगायतका अभियानस्थलमा जनसमर्थन मागेका छन्। 

कूटনৈতিক प्रतिवद्धता: इस्रायलका राष्ट्रपति इसाक हेर्जोग र विदेशमन्त्री गिडेअन सार ले परिवारसँग भेटेर गैर–इजरायली बन्दीहरू सहित सबैलाई फर्काउने प्रतिबद्धता दोहोर्याएका छन्। 

कति बन्दी बाँकी? 2025 अगस्टतिरका रिपोर्टअनुसार करिब ५० जना अझै बन्दी अवस्थामै छन् (संख्या समयसँगै घटबढ भएको छ)। 

नेपाल सरकारले के–के गर्‍यो?

नेपाल सरकारले बिपिनको रिहाइका लागि इस्रायल, कतार र इजिप्टसँग मध्यस्थता र मानवीय पहुँच बारे पटक–पटक समन्वय गरेको जानकारी सार्वजनिक छ। 2024 र 2025 को विभिन्न चरणमा कतारी अमिरसँग उच्च तहमा सहयोगको अनुरोध गरिएको समाचारहरू आएका छन्। कूटनीतिक च्यानलमार्फत निरन्तर पहल भइरहेको देखिन्छ। 

किन बिपिनको प्रकरण विशेष छ?

विद्यार्थी कार्यक्रम: उनी सरकारी/शैक्षिक कृषि कार्यक्रम भएर इस्रायल पुगेका नयाँ विद्यार्थी थिए—अक्रमण हुनु भन्दा झण्डै तीन हप्ता अघि मात्र पुगेका। 

वीरताको क्षण: ग्रेनेड फ्याँकेर अन्यलाई जोगाउने प्रयासबारेको प्रत्यक्षदर्शी विवरणले यो केसलाई मानवीय पक्षबाट अझै प्रतिनिधिमूलक कहानी बनाएको छ। 

अहिले के आवश्यक छ?

मानवीय पहुँच र मध्यस्थता: कतार/इजिप्टजस्ता मध्यस्थ मुलुकमार्फत बन्दीहरूको अवस्था र तात्कालिक स्वास्थ्य/औषधि पहुँच सुनिश्चित गर्ने दबाब। 

सार्वजनिक समर्थन: नेपाल भित्र र बाहिरबाट शान्तिपूर्ण अभियान, सचेतना तथा जानकारीको सतत प्रवाह—झुट्टा हल्ला फैलिन नदिन विश्वसनीय स्रोत उद्धृत गर्दै।