अझै पनि हाम्रो समाजका धेरै कुनामा दाइजो दिने प्रथा जीवितै छ। नाम बदलिन्छ, तर स्वरूप उही रहन्छ—कसैको विवाहमा बाइक मागिन्छ, कसैकोमा फ्रिज, कसैकोमा सुन–चाँदी। "हामी छोरीलाई होइन, छोरीलाई सहज बनाउने सामान मागेका हौं" भन्ने कुरा भन्छन्, तर सत्य त के हो भने त्यो सबै कुरा छोरीकै मूल्य तोल्ने प्रयास हो।

केही परिवारका लागि यस्ता माग पुरा गर्नु सजिलो हुन सक्छ, तर सबैका लागि होइन।

धेरै आमाबुबाले छोरीको बिहेमा दाइजो जुटाउन खेत बेच्नुपर्छ, ऋण लिनुपर्छ, वा जीवनभरको पसिना बगाएर जम्मा गरेको सम्पत्ति खर्च गर्नुपर्छ। अनि पनि जब माग पुरा गर्न सकिँदैन, त्यही छोरीलाई दाग लगाइन्छ—“तिम्रो परिवारले के दिएर ल्याएको हो र?”

सबैभन्दा पीडादायी कुरा के हो भने, छोरी स्वयंलाई दोषी महसुस हुन्छ। उसले आफू नै परिवारको बोझ भएझैं भोग्नुपर्छ। विवाह उत्सव हुनुपर्ने दिन, बोझ र ऋणको चक्रमा परिणत हुन्छ।

समाजले कहिले बुझ्ने होला—दाइजोले कुनै सम्बन्ध बलियो हुँदैन, बरु सम्बन्धलाई कमजोर बनाउँछ।

सम्पत्ति होइन, प्रेम र समझदारीले मात्र जीवन रमाइलो हुन्छ।

आजको पुस्ताले सोच्न जरुरी छ—यदि हामीले दाइजोलाई सामान्य ठान्यौं भने, भोलिका दिनमा हाम्रो आमा–बाबुलाई वा छोरी–बहिनीलाई पनि यस्तै पीडा भोग्नुपर्नेछ। अब समय आएको छ—दाइजो दिनु वा लिनु दुवैलाई लज्जास्पद ठान्ने। विवाह उपहार होइन, दुई परिवारको आत्मीय बन्धन हो। छोरीलाई समान सम्मान दिनु नै साँचो उपहार हो।